We gaan terug in de tijd. Wanneer? Geen idee. Naar men zegt stammen de oudste notulen uit 1904 en valt daaruit met enige twijfel op te maken dat de vereniging in 1903 haar eerste levenslicht zag. De basis werd gelegd voor wat nu is uitgegroeid tot de MSFU “Sams”.

Alle wegen leiden naar het Corps

In den beginne bestond het bestuur van de vereniging uit leden van het Utrechtsch Studenten Corps (USC). Het USC telde vanaf 1833 meerdere ‘Faculteiten’, (waaronder de Medische Faculteit) die van verschillende universitaire studies het belang van de studenten trachtten te behartigen. De oprichtingsdatum van de Medische Faculteit is niet bekend, maar men weet wel dat het USC al meer dan 140 jaar een Particulier Medisch Genootschap kent met de naam ‘Boerhaave’. Pas in 1970 werd voor de eerste maal een bestuur geïnstalleerd zonder leden van studentenverenigingen.
 

Faculteitsboekje?

De eerste medische Almanak, genaamd de “Gids voor den medischen student aan de Rijks-Universiteit Utrecht” of voor de simpele student het ‘faculteitsboekje’ kwam voor het eerst uit in 1919. Deze kwam van de hand van de bovengenoemde Medische Faculteit. Het boekje bevatte informatie over de opleiding, de universiteit en een persoonlijke noot van verscheidene hoogleraren, waaronder prof. Hijmans van den Bergh en prof. Eykman. In de daaropvolgende jaren vielen meerdere edities van de gids bij de studenten op de mat. Deze gidsen vormen voor de vereniging een mooi beeld van haar geschiedenis.
 

Stoelendans

Inmiddels zijn we aanbeland in 1940. De dames van het UVSV hadden al voor dit jaartal een plekje weten te bemachtigen in het bestuur van de Medische Faculteit en nu was het de beurt aan de andere studentenverenigingen. De universiteit gebood de studentenverenigingen meer samen te gaan werken en veel eigen ‘Faculteiten’ te fuseren om versplintering tegen te gaan. Unitas, UVSV, Veritas en SSR-Utrecht creëerden zo nieuwe Faculteitsverenigingen. Zo ontstond de Medische Studenten Faculteit (MSF). De doelstellingen van de vereniging bleven veranderen door de jaren heen. Vertegenwoordiging en belangenbehartiging van de studenten waren de voornaamste pijlers, maar het bestuur hield zich ook bezig met het organiseren van lezingen en excursies. Later werden vakantiewerk en co-assistentplaatsen buiten Utrecht aan dit lijstje toegevoegd en zorgde het bestuur voor de uitgave van de studiegids. Gezelligheid echter behoorde niet tot de pijlers en was voorbehouden aan de studentenverenigingen.
 

Tradities

In de naoorlogse periode van begin jaren ’50 werd met de drie andere medische faculteiten (te weten Groningen, Amsterdam en Leiden) het ‘Verbond van medische studentenfaculteiten in Nederland’ gesloten. Elk jaar verscheen van hun hand een jaarboek, waarvan enkele nog steeds aanwezig zijn in het archief op de Hamburgerstraat. Daarnaast zijn uit die tijd nog oude poster bewaard gebleven waarop o.a. het faculteitsdiner werd aangekondigd. Deze oude traditie is nog altijd in gebruik. Een andere grote traditie is het Sinterklaasfeest. Reizend langs verschillende ziekenhuizen gingen studenten verkleed als Sinterklaas en Piet en deelden aldaar cadeaus uit. In de jaren ’60 zouden ook buitenlandse reizen en borrels aan deze tradities worden toegevoegd.
 

Studentenschermutselingen

Langzamerhand kregen de studentenvakbonden in Nederland meer te zeggen. De sociëteiten van de studentenverenigingen kregen te maken met een leegloop, wat ook resulteerde in het eerste bestuur zonder leden van studentenverenigingen zoals eerder genoemd in 1970. Hoogtepunt in deze tijd waren de mondiale studentenrevolten en de Mei-Opstand in Frankrijk in 1968. De wereld kreeg te maken met een nieuwe soort student, die meer inspraak eiste.

De studentenpolitiek veranderde in een extreem linkse oriëntatie die gestalte kreeg in de vorm van de Communistische Partij van Nederland. Studentendemonstraties volgden. Inmiddels onder de naam Medische Studenten Faculteitsvereniging Utrecht (MSFU, de precieze datum waarop de U werd toegevoegd is onbekend) nam de vereniging een ‘Pacifistisch-Socialistische’ positie in en nam zij deel aan demonstraties tegen shocktherapieën en bezuinigingen. Ook kwam de vereniging met een eigen blad genaamd ‘Fakblad’. Ofschoon de MSFU trachtte haar betrokkenheid bij deze politieke acties te verbergen, resulteerde haar acties wel in een stopzetting van de subsidie door de faculteit. Vanaf dat moment besloot de vereniging zich te onthouden van welk politiek standpunt dan ook en een neutrale positie in te nemen. In de jaren hierna werden de banden met de faculteit hersteld en de kon de MSFU weer rekenen op de sympathie en de subsidie van de faculteit.
 

Willy’s Winkeltje

Op 18 november 1974 werd Willy de secretaresse van het bestuur. Naast het notuleren van de vergaderingen zette zij zich in voor het verven van spandoeken en het beschikbaar stellen van stencils. In 1999 was Willy 25 jaar in dienst en is ter ere van haar de boekenwinkel omgedoopt tot Willy's Winkeltje. Heden ten dage is Willy’s Winkeltje een begrip geworden bij iedere geneeskundestudent die zijn voet over de drempel zet in Utrecht. In deze jaren werd tevens de Beleidsraad opgericht voor de coördinatie tussen studenten in de diverse onderwijsorganen en nam het aantal activiteiten van de MSFU toe. De pijlers van de MSFU bleven gericht op onderwijs en boekverkoop.

Maar dat zou niet lang meer duren...
 

Party Time!

Voor 1983 werden er weinig activiteiten georganiseerd voor de geneeskundestudenten in Utrecht. Er waren wel enkele subcommissies die zo nu en dan een feest organiseerde voor hun jaarlaag, maar daar is alles mee gezegd. Wat zeker is, is dat er weinig coördinatie of structuur te vinden is in de organisatie van deze feesten.

In het studiejaar 1982/83 liep dit gebrek aan coördinatie verkeerd af. Twee nieuwe commissies besloten ongeveer tegelijkertijd een galafeest te willen organiseren voor de gehele faculteit. Deze commissies benaderden sponsoren, in de hoop zo budget voor hun feesten binnen te halen (net als de almanakcommissie, die hard aan hun D1-almanak ‘Serpent‘ aan het werk was). Toen de eerste commissie, gesteund door grote namen van vooraanstaande artsen, enkele farmaceuten benaderde voor sponsoring, voelden deze zich onder druk gezet. Ze voelde zich tegen elkaar uitgespeeld, waardoor zij geen “nee” konden verkopen aan de studenten. Dat de commissie gesteund werd door bekende artsen zorgde alleen maar voor extra druk. Toen vervolgens de tweede feestcommissie dezelfde farmaceut benaderde was de maat vol. Het hele voorval kwam bij de Telegraaf terecht, die een uiterst kritisch artikel genaamd “Medici nodigen industrie uit op farmaceutisch bal ” publiceerde. Dit artikel leidde tot grote ophef, het stelde namelijk dat de geneeskundestudenten misbruik wilde maken van de welwillendheid van farmaceuten om hen te sponsoren, en dat ze ditmaal echt te ver waren gegaan. Het artikel eindigt met de zin: “Het ziet ernaar uit, dat in Utrecht niet de éénheid, maar de gespletenheid gevierd gaat worden”, waarmee de auteur de spijker op de kop sloeg. De beide galafeesten hebben overigens nooit meer plaats gevonden.

De verdeeldheid en negatieve publiciteit zorgde ervoor dat een vijftal studenten, waaronder een aantal leden van de eerdergenoemde almanakcommissie begon te filosoferen hoe zij deze verdeeldheid tegen konden gaan. Omdat het onderbrengen van commissies binnen de MSFU niet mogelijk bleek, besloten ze een stichting op te richten. Over de naam Stichting Activiteiten Medische Studenten was men het al snel eens, al moest er nog wel iets met allure achter komen. De toevoeging ‘Laocoön’ werd pas op de dag van de afspraak in een spoedvergadering gekozen. Iemand, waarschijnlijk Jaap Jan Zwaginga, had eens over de Trojaanse priester uit de mythe van het Paard van Troje gelezen en wist dat de twee zoons van Laocoön door slangen werden gewurgd. Ze vonden dat de slangen goed pasten bij de nieuwe twee-fasen structuur die de opleiding sinds kort had aangenomen: de student zou door de verzwaarde studielast namelijk ook gewurgd worden.

Op 7 april 1983 tekenden Bram Sprij en Erik Ephraïm de stichtingsakte en was SAMS “Laocoön” een feit. De stichting telde zes raden: de Almanak-, Borrel-, Gala-, Sport-, en Symposiumraad en de Raad van Praktische Zaken (statutair was vastgelegd dat de stichting enkel raden had, en dus géén commissies). Niet veel later werd de Doxraad, die tegelijkertijd onafhankelijk was ontstaan, hier aan toegevoegd. De MSFU wilde niet betrokken zijn bij de activiteiten van SAMS “Laocoön”, maar leende hen wel geld om deze mogelijk te maken. Ook konden ze terecht in het pand van de MSFU.

MSFU “Sams”

Aanvankelijk ging de relatie tussen de MSFU en Sams bepaald niet over rozen. In de jaren 1987-1988 werd voor het eerst gesproken over een fusie tussen de vereniging en de stichting. Die kwam er sneller dan gedacht: op 29 september 1988 werd het eerste gezamenlijke bestuur geïnstalleerd. Deze droeg als thema ‘MSFU & Sams: happy together’. Met de jaren vonden steeds meer geneeskundestudenten hun plek in Utrecht en werd de MSFU “Sams” daarmee een van de grootste verenigingen van Utrecht met meer dan 3000 leden. Het afgelopen jaar vierde de MSFU “Sams” haar achtste lustrum en naar te hopen valt zal zij de komende jaren haar al zo kleurvolle geschiedenis verder verrijken!
 

Huisvesting

De eerste Medische Faculteitsbesturen zetelden waarschijnlijk in de sociëteit ‘Placet hic Requiescere Musis” (PhRM) van het USC aan het Jans-kerkhof, dat werd geopend in 1901. Aangezien de precieze datum van oprichting van de MSFU onduidelijk is, zou het kunnen dat de eerste residentie gelegen was aan het Munsterkerkhof (het huidige Domplein). Op deze plek was het USC al vanaf 1858 gehuisvest. Jaren later verhuisde het bestuur van de Medische Faculteit zich naar het Lepelenburg, waar zich ook de Administratie der Faculteitein bevond.

Nadat de MSFU zich had los geworsteld van het USC kreeg de vereniging een kamertje toebedeeld in het faculteitsbureau aan de Catharijnesingel nummer 69. Het gerucht gaat dat de toenmalige praeses de zoon was van de decaan. Het moge duidelijk zijn: de vereniging profiteerde hier maar wat graag van. Met de groei van de MSFU nam ook de behoefte aan meer ruimte toe. Een oplossing werd gevonden in een benedenetage op de Catharijnesingel 91. Deze etage bestond uit een kantoor, een vergaderzaal, een keuken (later de stencilkamer) en een lange gang waar het archief geplaatst was.

Inmiddels was de MSFU gestart met haar boekenverkoop. De groei van de boekenverkoop maakte een aantal verhuizingen binnen enkele jaren nodig. De MSFU trok van de Catharijnesingel naar het Hoogt (nu het filmtheater ’t Hoogt) en van het Hoogt naar de Hamburgerstraat 27. Dit pand werd in eerste instantie gehuurd en werden hier tevens de boeken verkocht.

In de loop van de jaren was het Academisch Ziekenhuis Utrecht (AZU) explosief gegroeid. Aan het eind van de twintigste eeuw barstte het bijna uit zijn voegen. Sinds 1872 zetelde het AZU aan de Catharijnesingel, maar nu moest het ‘modernste oude ziekenhuis van Nederland’ patiënten zelfs door de open lucht naar andere afdelingen brengen. Besloten werd om een nieuw ziekenhuis te bouwen op de Uithof. In 1989 was de verhuizing een feit. Een jaar later verhuisde ook Willy met haar winkel hier naar toe.

In 1993 leek de bom in de Hamburgerstraat te barsten toen de eigenaar van het pand van plan was de boel te verkopen. Het plan ‘Hamburgerstraat 27’ werd opgesteld en werd tot aankoop van de Hamburgerstraat 27 overgegaan. Sindsdien was en is de MSFU “Sams” nog steeds de enige studievereniging in Utrecht die een eigen pand heeft in de binnenstad.

Naast de Hamburgerstraat werd op 18 maar 1994 na voltooiing van het Stratenum ook de Stratenumkamer een plek voor de studenten van MSFU “Sams” en bleek tevens waardevol voor onderwijszaken van de vereniging. De kamer moest echter wel gedeeld worden met de MBV Mebiose.

Ten slotte werd in september 2005 het A.A. Hijmans van den Berghgebouw in gebruik genomen als onderwijsgebouw voor de academische studies geneeskunde en biomedische wetenschappen enerzijds en de medische ondersteunende beroepsopleidingen anderzijds.
 

Samsplein

Wat de toekomst ook moge brengen, de MSFU “Sams” lijkt nu op de Hamburgerstraat en het Samsplein haar plekje te hebben gevonden.